Huidlagen

 

De kunst van het weglaten komt in de serie ‘huidlagen’, die hier te zien is, goed tot uitdrukking. Het deel is interessanter dan het geheel of staat voor het geheel. Door dicht op de huid van het ‘object’ te kruipen, openbaart zich iets nieuws. Levert dat een beter begrip op van dat object? Dat is nog maar de vraag.

De huid van het object: dat is iets wat mij in de fotografie steeds weer bezighoudt. De buitenkant van de dingen, hun textuur en structuur. Door dat ‘materiële’ naar voren te halen, dichterbij te halen, wordt ze gezien als een laag over de dingen. Die laag, die huid wordt als het ware onderzocht. En natuurlijk  roept dat meteen de vraag op, wat zich onder de huid afspeelt. Zo wordt ‘huid’ tot een metafoor van wat gezien en niet gezien wordt, wat besproken wordt en onbesproken blijft. De huidlaag zelf, het vel over de dingen is een raadsel, verbergt en openbaart. ‘Onder het plaveisel het moeras’ is in dit verband de veelzeggende titel van een roman van A.F.Th van der Heiden, een titel die het raadsel goed verwoordt en ook een antwoord suggereert: onder het harde oppervlak is het duister en moerassig.

De Japanse fotograaf Araki is een absolute meester in het fotograferen van de huid van zijn meestal vrouwelijke modellen en van bloem- en plantvormen. De Belgische fotograaf Stephan Vanfleteren begroef zijn fotoportretten van de schilder Armando enkele weken onder de grond in zijn tuin. Na die weken waren de foto’s voorzien van een intrigerende extra huidlaag die de portretten prachtig accentueerden. Dezelfde Armando roert vogelzand door zijn zwarte verf omdat dat zo’n mooie verfhuid geeft. Araki, Armando en Vanfleteren zijn zo de ‘huid-meesters’ waar ik me door geïnspireerd weet.

De schrijver Anton Koolhaas, tenslotte,  schreef in 1973 de roman: ‘Vanwege een tere huid’. Het verhaal gaat over de kwetsbaarheid van het leven van de jonge hoofdpersonen. Het is mogelijk om de jonge (en ook de oudere) huid te beschermen. Kleding helpt. Maar soms wordt de huid bepantserd, wordt de huidlaag te dik, wordt olifantenhuid. Of er komt eelt op de ziel. Dan wordt een aanraking minder gevoeld. Jammer. De focus op de huidlagen van de dingen is een uitnodiging om stil te staan bij de kwaliteit van de huid, ook van die van de kijker. Laat de beelden maar even over uw huid strijken. Een zachte aanraking doet wonderen.